ΤΟ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟ ΕΝΤΥΠΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ 20ού ΑΙΩΝΑ: ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ

Ναζίρ-Παύλος Ναζάρ

Υποψήφιος Διδάκτορας Νεότερης και Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας

Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ

Η ιστορία του θρησκευτικού εντύπου στην Ελλάδα είναι εν πολλοίς ανεξερεύνητη, παρά την εξαιρετικά υψηλή – για το πληθυσμιακό μέγεθος και την κοινωνική διαστρωμάτωση της Ελλάδας – εγχώρια παραγωγή. Σε διάστημα 140 ετών – από το 1826 μέχρι το 1966 – φαίνεται ότι κυκλοφόρησαν στον ελληνικό χώρο περί τα 550 έντυπα εκκλησιαστικού, θεολογικού, θρησκευτικού ή/και ηθικοπλαστικού περιεχομένου, σε διαφορετικές περιόδους και περιοχές. Αυτή η τάξη μεγέθους μεταφράζεται σε 4 νέα έντυπα ανά έτος. Βλέποντας αυτά τα στοιχεία, είναι εύλογο να αναρωτηθούμε ποιος ήταν ο αντίκτυπος της θρησκευτικής έντυπης παραγωγής στην ελληνική κοινωνία; Υπήρξε φαινόμενο που εκδηλώθηκε στις «παρυφές» του δημόσιου χώρου ή διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση κοινωνικών αναπαραστάσεων; Με άλλα λόγια, μπορούμε να κάνουμε λόγο για συμβολή της θρησκευτικής εκδοτικής παραγωγής στη συγκρότηση μιας ιδιάζουσας ποπ κουλτούρας; Για να απαντηθούν τα παραπάνω ερωτήματα, θα εστιάσουμε σε μία συγκεκριμένη περίοδο της ελληνικής ιστορίας, η οποία χαρακτηρίζεται από τη θεαματική αύξηση της έντυπης παραγωγής και τη δυναμική είσοδο του θρησκευτικού λόγου στον δημόσιο χώρο. Ειδικότερα, θα αναλύσουμε τον ρόλο του ευσεβιστικού θρησκευτικού εντύπου από τον μεσοπόλεμο μέχρι τη δικτατορία, με επίκεντρο τη δράση θρησκευτικών οργανώσεων-αδελφοτήτων, όπως η «Ζωή» και ο «Σωτήρ». Μέσα από τη συζήτηση, αναμένεται να ρίξουμε φως στους τρόπους παραγωγής και διάδοσης των θρησκευτικών εντύπων, στις στοχεύσεις που φιλοδοξούσαν να εξυπηρετήσουν, αλλά και να εξετάσουμε τις κληρονομιές των εν λόγω πρακτικών μεταπολιτευτικά.

Πρόγραμμα – Φθινόπωρο 2024 / Χειμώνας 2025